آموزش قواعد و ترجمه و مکالمه عربی

چند نكته درباره مبحث ترجمه: در مبحث ترجمه، بايد به نكات  زير توجه داشته باشيم

فعل :زمان فعل،ماضي، مثبت ومنفي بودن (استمراري،بعيد،نقلي) ،مضارع مثبت ومنفي، امر، وصيغه ،لازم ومتعدي بودن ومعلوم ومجهول بودن و... 2- اسم : مفرد مثني وجمع بودن آنها و معرفه ونكره بودن آنها و جامد ومشتق بودن آنهاومذكر ومؤنث بودن آنها و...3- ضماير(متصل ومنفصل  وصيغه ومرجع آنها )اسم اشاره واسم موصول (معاني آنها) 4- نقش اسم (مبتدا ،خبر، حال (مفرد وجمله ) إستثناء و.....)بايد توجه داشت . شرح نكات مهم ترجمه درهرمبحث آمده وتوضيح لازمه داده شده است اما در اینجا بعنوان مبحث مستقل بررسی می کنیم. علی فلاح احمدی

زمان فعل :

تذکر:بدنبال برخی از فعل ها حروف جر می آیند که نیاز به ترجمه ندارند مانند حٍٍَصَلَ عَلی بدست آورد:عَزَمَ علی :تصمیم گرفت شَعَرَب: احساس کرد.

ترجمه فعل داشتن:

در زبان عربی برای ترجمه فعل داشتن  از حرف جر (ل) وظروفی مانند لدیّ و عند  استفاده می شود

دارم: لی / عندی     ندارم : لیس لی / لیس عندی

داشت: کان له         نداشت: ما کان له

ترجمه باید

الف:علی + اسم  یا ضمیر + مضارع منصوب  همراه"أن" علینا ان نذهب الی المدرسة  باید به مدرسه برویم

ب:علی +اسم یا ضمیر+مصدر علینا الاجتهاد فی الد رس  باید در در س تلاش کنیم

ج:یجب+علی +اسم یا ضمیر + مضارع منصوب همراه أن  یجب علینا ان  نذهب : باید که برویم

د:(ل)امر + مضارع مجزوم شده لیذهب : باید برود

فعل مجهول:

ماضی مجهول: صفت مفعولی + شد+ شناسه ها یا ماضی نقلی مجهول شده ترجمه می شود

کُتِبَ : نوشته شد   / نوشته شده است

مضارع مجهول: صفت مفعولی + می + صرف شود  ترجمه می شود

یُکتَبُ / نوشته می شود

فعل  های مزید: معاني بابها :** باب افعال وتفعيل براي متعدي كردن فعلها لازم به كار مي روند واگر فغل متعدي باشد فعل را  دو مفعولي مي كند ضحك   خنديد        اضحك    خنداند 

**باب مفاعله وتفاعل  براي مشاركت به كار مي رود با اين تفاوت كه در باب مفاعله ؛ د ر مشاركت يكي فاعل ديگري مفعول است .كاتب التلميذُ صديقَ  دانش آموز با دوستش نامه   نگا ري كرد. امادرباب تفاعل مشاركت ميان دو طرف است .  تضارب الرجلان دو مرد يكديگر را زدند .

تذكر:درترجمه باب مفاعله بعد از فاعل معمولا لفظ (با) مي آيد . ودر ترجمه باب تفاعل  معمولا از کلماتی نظیر(باهم ؛با یک دیگر)استفاده می کنیم.تنازع الرجلان (دو مرد با یکدیگر دعوا گرفتند)

** بابهاي انفغال وافتعال وتفعل : براي مطا وعه واثر پذيري بكار مي رود .

علّمَ الاستاذُ التلميذَ فَتعّلَمَ   استاد دانش آموز را ياد داد پس آموخت .

**باب استفعال: معمولا براي طلب ودرخواست بكار مي رود . غفر   آمرزيد استغفر   طلب آمرزش كرد   علی فلاح احمدی www.arabifallah.blogfa.com

      استغفر المومنُ من الله       مومن از خدا طلب آمرزش كرد

جملات شرطی- درترجمه جملات شرطي؛ فعل شرط ( ماضي يا مضارع ) بصورت مضارع التزامي و جواب شرط( ماضي يا مضارع )بصورت مضارع اخباري معني مي شود.

إنْ درستَ نجحتَ اگردرس بخواني موفق مي شوي

تذكر5- فعل مضارع درجواب فعلهاي( امر ونهي)نيز مجزوم مي گر د د. ودر ترجمه فارسي معمولاً 

 (تا + مضارع التزامي ) ترجمه مي شود .اُذْكُرُوني  اَذْكُرْكُمْ ( مرا ياد كنيد تا شما را ياد كنم)

معرفه ونکره

اسم نکره معمولا با  (یک)یا پسوند(ی) ترجمه می شود. مانندرجلٌ مردی  یا یک مرد الرجل  ( مرد )

در تر جمه اسم اشاره اگر بعد اسم اشاره اسم ال دار باشد اسم اشاره بصورت مفرد ترجمه می شود هر چند مثنی یا جمع باشد واگر اسم ال دار نیاید اسم اشاره طبق صییغه خودش تر جمه می شود .هؤلاء الناس  یکرموننی  این مردم مرا گرامی می دارند. هؤلاء تلامیذ  اینها دانش آموزانند .

ترجمه اسم اشاره هناو هناک به دو صورت می باشد یا  اینجا وآنجا تر جمه می شود یا به معنی وجود داشتن اگر نقش ظرف وخبر  داشته باشد .

تر جمه ضمیر فصل  بصورت همان یا تنها تر جمه می شود .الر جل هو العالم مرد همان دانشمند است .

 در ترجمه اسم موصول  اگر وسط جمله  بعد از اسم ال دار باشد ونقش صفت باشد بصورت که ترجمه می شود .الرجلُ الذی خرج کان صدیقی مردی که خارج شد دوست من بود 

ویا طبق صیغه خود بصورت کسی که یا کسانی که تر جمه می شود

هو الذی بعث رسولا الینا   او کسی است که پیامبری بسوی ما فرستاد

جامد و مشتق

*اسم فاعل: ودر ترجمه فارسي از پسوند (نده – ا) استفاده مي شود . عالمٌ / دانا    مدافع ٌ / دفاع كننده

*اسم مفعول: ودر ترجمه فارسي از  پسوند (شده) استفاده مي شود     مكتوب – نوشته شده  

*اسم تفضیل: اسم تفضيل هرگاه بعد از آن حرف جر من بيايد در ترجمه بصورت تفضيلي (تر)   معني مي شود . هو اكبر من اخيه     او از برادرش بزرگتر است .و هرگاه بعد از آن اسم مجرور باشد بصورت صفت عالي (ترين ) ترجمه مي شود . هو احسن الناس ِ عقلا ً  او عاقل ترين مردم است 

*صیغه مبالغه :در ترجمه فارسي از قيد بسيار استفاده مي شود

صفت

در ترجمه صفت ؛ چنانچه مفرد ؛ یا مثنی یا جمع باشد ؛ در فارسی بصورت مفرد ترجمه می شود مانند نحن تلامیذُ مجتهدون( ما دانش آموزانی کوشا هستیم)

ودر ترجمه جمله وصفیه حرف «كه» به اول آن مي افزائيم و خودِ فعل مطابق نياز جمله معمولاًبه ترتيب زير ترجمه مي گردد.

الف) ماضي + ماضي = ماضي بعيد يا ماضي ساده

 اشتريْتُ كتاباً قد رأيْتُه في المكتبةِ. كتابي را خريدم كه آن را در كتابخانه ي مدرسه ديده بودم(ديدم)

ب) ماضي + مضارع = ماضي استمراري

رايتُ تلميذاً يبكي في المدرسةِ .  دانش آموزي را ديدم كه در مدرسه گريه مي كرد

ج) مضارع + مضارع = مضارع التزامي

اُحبُّ كتاباً يساعدُني في فهم النصوص ِ . كتابي را دوست دارم كه مرا در فهم متون كمك كند 

منصوبات

حال

ترجمه اسلوب حال : حال معادل قيد حالت در زبان فارسي است .اگر مفرد باشد باپسوندهاي (ان –ا- )وپيشوند( با) ترجمه مي شود . جاء التلميذ ضاحكاً . دانش آموز خندان آمد.

ودر ترجمه جمله حاليه ابتداء عبارت ‹‹ در حا ليكه،كه›› را مي نويسيم وآن گاه خود فعل ، معمولا طبق الگوي زير ترجمه مي شود . 

الف) فعل( جمله ابتدائيه) ماضي  + فعل( جمله حاليه) ماضي = (در ترجمه فعل جمله حاليه) ، ماضي بعيد يا ماضي ساده   خرج المعلم ُ وقد علّمَنا أشياءَكثيرةً . معلم خارج شد در حاليكه مطالب بسياري را به ما آموختة بود(آموخت)

ماضي+ مضارع = ماضي استمراري  جاء التلميذُ يضحكُ  . دانش آموز آمد درحاليكه مي خنديد

مفعول مطلق

در ترجمه مفعول مطلق تاكيدي معمولاً از الفاظ تاكيد مثل   يقيناً، حتماً، مسلماً،و... بكار  مي رود .

  نزّل اللهُ القرآنَ تنزيلاً ( يقيناً خداوند قرآن را نازل فرمود)

 ودر ترجمه مفعول مطلق نوعي كه بعد از آن صفت باشد ، معمولاََ صفت  ترجمه مي شود ويا ازالفاظي از قبيل( به نيكي) و... استفاده مي ميشود   واگر بعد از آن مضافٌ اليه باشد ، معمولا ً در ابتداي آن الفاظ ( همچون ، همانند و...) بكار مي رود.  ضربه ضربا ً شديدا ً (او را به شدت زد)     استغفر الرجلُ استقبالَ التائببينَ(مرد همچون توبه كنند گان طلب بخشش كرد.)

مفعول به : در ترجمه مفعول گاهی بصورت  را  وگاهی همراه حرف متمم به کار میرود.

رایت العالم دانشمند را دیدم   بلغت المنزل به خانه رسیدم   سألت المعلّم  از معلم سؤال کردم

ودر ترجمه فعلهای دومفعولی یکی از از دو مفعول را با علامت را  ودیگری را بدون علامت ویا همراه حرف متمّم  می آوریم .اعطی المدیر  التلمیذ  .جائزة  مدیر به دانش آموز جائزه ای را داد

مفعول له: در ترجمه مفعول له (برای  به خاطر وبه جهت و....) بکار می رود .

قام التلمیذ احتراما للمعلم  دانش آموز بخاطر احترام به معلم برخاست

تميز : تميز به اشكال زير ترجمه مي گردد علی فلاح احمدی

الف )گاهي اوقات  طبق اصل خودش ترجمه مي گردد .

ب) گاهي اوقات با آوردن اصطلاحاتي از قبيل ((از لحاظ ،از نظر ،و.....))در ابتداءتميز، ترجمه        مي گردد.مُلِئَ قلبي ايماناً .(قلبم پر از ايمان شد.) يا (  قلبم از نظر ايمان پر شد. )

***در جملاتي كه تميز بعد از پس از اسم تفضيل مي آيد مي توان آنراعلاوه بر اشكال فوق به شكل صفت تفضيلي يا عالي نيز ترجمه كرد يعني آخر تميز (تريا ترين ) بياوريم . 

هوَ احسنُ الناس ِ اخْلاقاً . (او خوش اخلاق ترين مردم است.) يا (او ازنظر اخلاق بهترين مردم

ترجمه جمله استثنائيه: اگر مستثني تام باشد ابتدا ادات سپس  مستثني وبعد از آن جمله قبل الاّ ترجمه مي شود . سجدوا الاّ ابليسَ . بجزء شيطان سجده كردند.

واگر مستثني مفرّغ باشد ، جمله معمولاً مثبت ومؤكد  ترجمه مي شوديعني درابتداي جمله مثبت الفاظ تأكيد مانند ( فقط،بي شك ، تنها،....) مي آيد.  لا تقلْ الاّ الحقّ   ( فقط حق را بگو)

نواسخ

حروف مشبهه: هرگاه خبر ليت ولعلّ فعل مضارع باشد ، هنگام ترجمه بصورت مضارع التزامي ترجمه مي شود .ليت المسلمين يستيقظون من نوم الغفلة( كاش مسلمان از خواب غفلت بيدار شوند

فعل مقاربه: فعل بعد از افعال مقاربه معمولاً بصورت مصدر ترجمه مي شود .

أخذ قلبي يخفقُ (قلبم شروع به تپيدن نمود)

لا نفی جنس: لاي نفي حنس، چون نفي مطلق جنس مي كند بنابراين در ترجمه فارسي آن از قيد« هيچ .... نيست، يا وجود ندارد»استفاده مي شود . لا خیر فی الجهل .   هيچ خيري در جهل وجود ندارد

ترجمه چند اصطلاح

1-                 گاهی مصدررا می توان بصورت فعل ترجمه کرد . ارید الاقامة بینکم  می خواهم نزد شما اقامت داشته باشم www.arabifallah.blogfa.com

2-                 لفظ کل  اگر بعدآن اسم نکره بیاید به صورت هر  واگر اسم معرفه بیاید بصورت همه واگر حرف جر بیاید بصورت هریک تر جمه می شود

کل طالب ٍ  هر دانش آموزی   کلّ الطلاب   همه دانش آموزان    کلٌّ من الطلبة  هر یک از دانش آموزان

3-                 اگر خبر ؛ شبه جمله با حرف جر «ل»باشد ؛ بصورت ( از آن ؛ یا برای) ترجمه می شود.

الحمد لله  حمد و سپاس از آن خدا ست

4-                 کلمه عند چنانچه ظرف مکان باشد معمولا بصورت «نزد» چنانچه ظرف زمان باشد  بصورت «به هنگام یا وقت»  تر جمه می شود.

5-                 الکتاب عند التلمیذِ کتاب نزد دانش آموز است  

نذهب الی المسجد  عند الغروب  به هنگام غروب به مسجد می رویم

6-                 فعل قام  به همراه حرف جر ب به معنی«انجام داد/ پرداخت / اقدام کرد»  ترجمه می شود

قام التلمیذ بتلاوة القرآن ( دانش آموز به تلاوت قرآن پرداخت)

7- تر جمه عدد اصلی  معدود همیشه بصورت مفرد ترجمه می شود هرچند  در زبان عربی بصورت جمع باشد .ذهب 7 تلامیذ    7 دانش آموز رفتند

8- انّما بصورت (فقط یا مسلّما ) تر جمه می شود. انّما المومنون اخوة  مسلما مومنان با هم

تهیه و تنظیم : علی فلاح احمدی