قواعد عربی دو تجربی و ریاضی = صفت و مضاف اليه
نكته‌ي مهم1 : اسم مثني و جمع مذكر سالم هرگاه مضاف واقع شوند ، نون آن ها حذف مي‌شود . مانند :
راحِمينَ الضُّعفاءِ = راحِمي الضُّعفاءِ ، مُعلِّمانِ الْمَدرسةِ = مُعَلِّما اَلْمَدرسَةِ.
مضاف مضاف
نكته‌ي مهم2 : مضاف بودن در جمله ، نقش نحوي و تركيبي نيست ، به عبارت ديگر خود كلمه‌ي مضاف ، در جمله نقش‌هاي مختلفي از قبيل ، فاعل ، مفعول ، مبتدا ، و ... رامي‌پذيرد . مانند :
يرْحَمُ اللهُ راحِـمي الـــضُّعفاءِ . جـــــاءَ مُـــعَــلِّمُ الْــمَـدرسةِ .
فعل وفاعل ( مضاف ) مضاف‌اليه و مجرور فعل ( مضاف) مضافٌ اليه و مجرور
مفعولٌ به و منصوب با «ياء» فاعل و مرفوع
الِصِّـفةُ ( موصوف و صفت ) : به دو جزء تركيبي مانند « الوردةُ الحمراءُ » ، « رَجَلٌ بَدَوي » كه جزء دوم به تنهايي وجود خارجي ندارد ، « موصوف و صفت » ( منعوت و نعت ) گفته مي‌شود .
در زبان عربي نيز مانند زبان فارسي به خاطر نياز كلمات به توضيح و توصيف ، موصوف و صفت داريم . درتركيبات وصفي ، هميشه اسم دوم ( صفت يا نعت ) مشخصات اسم ماقبل خود را ( موصوف يا منعوت ) بيان كرده و خصوصيات آن را مي‌پذيرد . مثل :
در فارسي : گل سرخ ، باغچه‌ي زيبا ، حماسه‌ي با شكوه
ألوردةُ الْحمراءُ شَجَرَةٌ مباركةٌ ألباقياتُ الصَّالحاتُ
موصوف صفت موصوف صفت موصوف صفت
نكته‌ي مهم1 : صفت ( نعت ) در زبان عربي در چهار مورد از موصوف (منعوت) تبعيت و پيروي مي‌كند:
1- عدد : مفرد : رَجُلٌ عالمٌ ، إمراةٌ عالمةٌ مثني : رَجُلانِ عالمانِ ، إمراتانِ عالمتانِ
جمع : رِجالٌ عالمونُ ، إمْرَآتٌ عالماتٌ
2- جنس : مذكر : ألْمُعلِّمُ الْفاضِلُ ، الطّالبُ الْمُجِدُّ .
مونث : اَلّْمُعلِّمةُ الْفاضِلةُ ، الطّالبةُ الْمُجِدَّةُ .
3 - شناسايي : معرفه : الشَّجرةُ الْكبيرةُ ، ألْباقياتُ الصّالِحاتُ . نكره : شَّجرةٌ كبيرةٌ ، باقياتٌ صالِحاتٌ .
4- اعراب : مرفوع : كتابٌ مفيدٌ ، ملكٌ عظيمٌ . منصوب : كتاباً مفيداً ، ملكاً عظيماً .
مجرور : كتابٍ مفيدٍ ، ملكٍ عظيمٍ .
نكته‌ي مهم 2 : صفت براي جمع غير انسان ( غير عاقل ) مي‌تواند به صورت « مفرد مؤنث » بيايد ،
مانند : أَعمالٌ حَسَنَةٌ أَلْأيامُ الْجميلةُ
موصوف (صفت) مفرد مونث موصوف (صفت) مفرد مؤنث
جمع غير انسان جمع غير انسان
نكته‌ي مهم 3 : جمله نيز مي‌تواند براي يك اسم نكره « صفت » واقع شود ( أَلْجُملاتُ بَعْدَ النّكراتِ صفاتٌ ) ، مانند :
قَرَأْتُ آيةً أَثَرَتْ في قَلْبي. ألْمُؤمِنُ إنسانٌ يحِبُّ الْخَيرِ.
اسم نكره جمله وصفيه ، محلاً منصوب اسم نكره جمله‌ي وصفيه ، محلاً مرفوع
توجه : اعراب جملات وصفيه بنابر مبني بودن « محلي » است و از اسم نكره‌ي ماقبل خود تبعيت مي‌كنند .
نكته‌ي مهم 3 : يك اسم در آنِ واحد مي‌تواند هم صفت داشته باشد هم مضافٌ اليه .
در فارسي صفت قبل از مضاف‌اليه مي‌آيد ، مانند :
كتاب جالب داستان . عطش شديد او
صفت مضاف‌اليه صفت مضاف‌اليه
در عربي مضاف‌اليه قبل از صفت مي‌آيد ، مانند : اَلسّلام علي عبـــادِ اللـهِ الصّالِحينَ . ( سلام بر بندگان صالح خدا ) مضاف‌اليه نعت ( صفت )
أشــعَـةُ الْقـمرِ الْـفـضـّيةُ . ( اشعه‌ي نقره‌اي ماه )
موصوف مضاف‌اليه صفت
عَــطْــشُــــهُ الــشَّــديـــــدُ . ( عطش شديد او )
موصوف مضافٌ اليه صفت
نكته‌ي مهم 4 : در زبان عربي بر خلاف فارسي ، مضافٌ‌اليه بر صفت مقدم است .
نكته‌ي مهم 5 : در زبان عربي برخي از اسم‌ها وجود دارند كه بدون داشتن علامت تانيث ، « مؤنث » به شمار مي‌آيند . مانند : شمسٌ ( خورشيد ) ، أرضٌ ( زمين ) ، نارٌ ( آتش ) ، ريحٌ ( باد ) ، دارٌ ( خانه ) ، بئرٌ ( چاه ) و نام اغلب اعضاي زوج بدن ( رِجْلٌ : ( پا ) ، يد : ( دست ) ، عَين : چشم و ... ) كه به آنها « مونث معنوي » مي‌گويند .
نكته‌ي مهم 6 : گاهی اوقات برای کلمه ای نکره ، جمله ای می آید و آن را توصیف می کند که آن جمله را صفت از نوع جمله ی وصفیه می گوییم . مانند :
رایتُ ظَبیاً یَمشی بِهدوءٍ .
موصوف صفت از نوع جمله ی وصفیه
|
عنوان | ||||||||
|