آموزش قواعد و ترجمه و مکالمه عربی

قواعد درس اوّل

در دستور زبان عربی کلمه بر سه نوع است.

                    اسم                                  فعل                        حرف

تعر یف  ا سم : کلمه  ای که معنی دار د ولی زما ن  ند ارد .

  ☼مانند : ا لشمس ←

اسم به بخش هایی تقسیم می شود که عبارتند از:

    مفرد ومثنّی و جمع -  مذکّر یا مؤنّث  -   جامد یا مشتق-     معرفه یا نکره - معرب یا مبنی

بعضی از علامت های خاص اسم عبارتند از :

                                                                     جرّ

                                                              تنوین

           علامت های اسم                                        اضافه

                                                              ال

                                                              نداء

فعل :فعل کلمه ای است که بر انجام دادن کاری یا داشتن حالتی در زمان گذشته یا حال و آینده دلالت می کند. مثال:کَتَبَ :نوشت          

بعضی از علامت های خاص فعل عبارتند از:

          تای ضمیر: ذَهَبْتَ، ذَهَبتُما

          تای ساکنة: ذَهَبَتْ

           یای ضمیر: اِذْهَبـى، تَذهَبینَ

          نون تأکید: یَذهَبَنَّ، یَذهَبَنْ

دانش‌آموز: نون تأکید چیست؟معلم: نونی است که به آخر فعل مضارع و امر افزوده می شود و آن را با تأکید همراه می سازد و دو نوع است نون تأکید ثقیله و نون تأکید خفیفه مثال:لا تنظُرُ + َنَّ = لا تنظُرَنَّ                             تَنصُرُ + َنْ = تنصُرَنْ

                                                        نون تأکید ثقیله                                        نون تأکیدخفیفه

حرف :حرف کلمه ای است که معنای مستقلی ندارد و معنای آن هنگام به کار رفتن در جمله بهتر معلوم می شود. مانند.

فـى: در                    فَـ : پس          لِـ‌ : برای                  مِن: از

تقسیم بندی اوّل اسم به (مفرد، مثنّی، جمع ) است .     

اسم مفرد بر یکی دلالت می کند و علامت خاصّی  ندارد . مانند : رجلٌ (یک مرد ) -شجرهٌ ( یک درخت )

اسم مثنّی بر دو تا دلالت می کند و علامت آن الف و نون مکسور  ، در حالت رفع و یاء و نون مکسور ، در حالت نصب و جر است.

جمع، ‌خود  سه گونه است.

1- جمع مذکر سالم                                 2- جمع مؤنث سالم                          3- جمع مکسّر      

جمع مذکر سالم دو علامت دارد واو و نون مفتوح ، در حالت رفع و یاء و نون مفتوح ، در حالت نصب و جر.مانند : عابدونَ، عابدینَ

شرائط جمع مذکر سالم :

1- اسم خاص مذکر باشد .مانند : محمّد = محمّدون                

 2- صفت اسم خاص مذکر باشد .مانند :عالِم = عالِمون

علامت جمع مؤنث سا لم (ات ) است درحالت رفع (-ُ -ٌ )= اصلی  ودر حالت جر (-ِ -ٍ ) =اصلی می گیرد .

ولی نصب جمع مؤنّث سالم به کسره  است = فرعی . مثال:رأیتُ التلمیذاتِ.

                                                                               مفعول و منصوب به کسره « اعراب فرعی»

 شرائط جمع مؤنث سا لم :

1- عَلَم (اسم خاص) مؤنث باشد .مانند :               مریم                     مریمات

2- الف و تاء مبسوطه یا کشیده داشته باشد مانند : تلمیذة                     تلمیذات

3- مصدرهای بیش از سه حرف.مانند :               إقدام                             إقدامات

4-  اسم های غیر عربی(تلفن ، تلفزیون ، ریال ). مانند تلیفون              تلیفونات

جمعُ التکسیر (جمع مکسّر):

جمع مکسّر علامت خاصّی ندارد و برای یادگیری جمع های مکسّر باید آن ها را از قبل شنیده باشیم. یعنی وزن های آن سماعی(شنیدنی )  است .جمع مکسّر بر وزن های مختلفی می آید از جمله:   

                    أفعال                       أشْخاص،‌أصْوات

                     فِعال                       جِبال، عِباد

                    أفْعِلـاء                     أصْدِقاء، أقْویاء

                   فُعَلـاء                        حُکَماء، بُخَلـاء

نکته : جمع مکسر همیشه اعراب اصلی می گیرد .

اسم، یا مذکّر است و یا مؤنّث.

مؤنّث سه علامت دارد:

1- تاءمربوطه (ة ) مانند : فاطمة 

 2-الف مقصوره(ی)مانند :     کُبری  

  3-  الف ممدوده (اء) مانند:          زهراء

 اقسام مؤنث :

مونّث حقیقی : اسم زن و یا حیوان ماده است مانند: طالبةٌ، بقرةٌ

مؤنّث مجازی: اسمی است که دارای علامت مؤنّث است امّا انسان ماده و یا حیوان ماده نیست مانند: محفظةٌ، صحراءُ

مؤنّث لفظی: بر مذکّری دلالت می کند که دارای علامت مؤنّث است مانند: طلحة، حمزة، أسامة، حَنظَلة.

مؤنّث معنوی: بر مؤنّثی دلالت می کند که دارای علامت مؤنّث نیست مانند: زینب، عین

 مؤنّث معنوی شامل این موارد است.

                         2-   اسم مخصوص مؤنّث:                    اُمّ ، بِنْت‌، اُخْت

                         3-   اسم شهر و کشور:                        إیران، إیلام

                        4-   اسم اغلب اعضای زوج بدن انسان:     عَین، یَد، رِجْل، اُذُن

                         5-   بعضی کلمات سماعی :         أرض، شمس، دار، نار،  نفس،‌حرب، ریح

تطابق فعل با فاعل از نظر جنس

واجب است فعل در این موارد مؤنّث آورده شود:

الف: هرگاه فاعل مؤنّث حقیقی و در کنار فعل باشد.مانند:نَجَحَتْ‌ فاطمةُ.

ب: هر گاه فاعل به صورت ضمیری باشد که به مؤنّث حقیقی برگردد. مانند:

الطالبةُ رَجَعَتْ.[ فاعل ضمیر مستتر هى که به الطالبة بر می گردد]

ج: هرگاه ضمیری در فعل باشد که به مؤنّث مجازی برگردد. مانند:

الشمسُ طَلَعَتْ. [ فاعل مستتر هى که به الشمس بر می گردد]