بررسی نکات مهم درس دو و ســـه از نظر قواعد عربی
بررسی درس دوم و سوم عربی پیش دانشگاهی»
انواع ایّ :
1- استفهامیّه : ایّکم یأتینی بعرشها ( نحل:38 ) 2- شرطیّه : أیّ إنسانِ ٍ جاءَک فَأکرَمهُ ( قصص:28 )
بعد ازنکره : صفت (علیّ رجلٌ أیّ رجلٍ )
3- کمالیّه : فقط به نکره اضافه می شود
بعد از معرفه : حال ( مررتُ بعبد الله أیّ رجلٍِ )
4- موصولیّة : فقط به معرفه اضافه می شود « ثمّ لَننزَعَنّ مِن کلِّ شیعةٍ أیّهُم أشدُّ علی الرّحمنِ عتیّا » (مریم : 69)
أیّ : مبنی برضم چون اضافه شده و صدر صله نیز حذف شده ( أیّهم هو أشدُّ )
ویحک : مفعول مطلق
کثیراً ما : مای زائد
ما تعلَمُ من الشأو البعید : ما ، مفعولٌ به مقدّم
یحسبون المتذللّ الدنی متوا ضعاً : مفعول اول و مفعول دوم یحسبون
یُسَمّون الرجلَ..........................متکبّراً : مفعول اول و مفعول دوم یسمّون
ما التواضع إلّا الأدب : مستثنای مفرّغ
وجد التواضعَ الیقَ : مفعول اول و مفعول دوم وجد
إلی نبوغ سواه : مضاف الیه تقدیراَ مجرور
حذار : اسم فعل/ فاعل أنت مستتر- مفعول آن : أن یتسلّط
تمرین اول :
للقاسیّة قلوبَهم : فاعل/ قاسیة
أ لیس الصبح بقر یبٍ : باء زائد و قریب، خبر مفرد لیس، محلاً منصو ب
نِعم أجُر العاملین : فاعل نعم که مخصوص آن حذ ف شده است
تمرین دوم:
إجعل هذا البلدَ آمناً : مفعول دوم إجعل
لا یُسمَعُ أنّ أحداً نال خیراً : نائب فاعل لایسمع الدهر مذ کان مظلومٌ و متهمًٌ
مبتدا مفعولٌ فیه تامّه خبر معطوف
«بررسی درس سوم پیش دانشگاهی»
لایَمتَطی المجدَ مَن لم یَرکب الخطرا => ( المجد : مفعول ) ( مَن : فاعل )
اذانظرت عیناه أمراً غدا بالغیر معتبرا ( عیناه : فاعل / مرفوع به الف ) (غدا / از افعال ناقصه ) ( معتبراً / خبر ناقصه )
صفواً : جامد مصدری /حال ومنصوب
معتذراً: حال و منصوب
فتیً : مستثنی مفرغ / تقدیراً مرفوع
خلالُه : فاعل شرُفت
أطاع الدهرُ ما أمَر => (ما / مفعولٌ به )
اقسام علم مرکب :
1- مرکب اضافی : اعراب قسمت اول آن تابع جمله و قسمت دوم مجرور => جاءَ عبدُاللهِ
2- مرکب مزجی : جزء اول مبنی بر فتح و جزء دوم معرب به اعراب غیر منصرف می باشد مگر آنکه به « ویهِ »ختم شود که مبنی بر کسره می باشد => ذهبتُ إلی بَعلَبَکَ – هذا سیبویهِ
3- مرکب اسنادی : همان علم جمله است که جمله یا بصورت اسمیّه « مبتدا و خبر » و یا اینکه بصورت فعلیّه « فعل و فاعل » مطرح می شود=> تأ بّط شّرأً.
تمرین اول :
لاتجعل یدک مغلوله - لاتیسطها کُل البسط - فتقعد ملوماً محسوراً
مفعول دوم جانشین مفعول مطلق حال حال
یا لَلرجال : استغاثه / مستغاث له حذف شده است
بأثمن ما عندهم - مستقیماً
مضاف الیه حال
تمرین دوم :
الذین إن مکّنّاهم فی الارض أقاموا الصلاة => الذ ین: موصول به معنای شرط لذا صله ی آن می تواند فعل شرط و جزای شرط باشد
یا ولَدیَّ : منادای مثنی منصوب به یاءو نون مثنی در مکان مضاف حذف شده است
ایّاک و الاعجاب بنفسک و الثقه بما یُعجبک منها => مرجع ضمیر « ها » الثقة
تمرین هشتم : لحظة : مفعولٌ به لاتضیّع علی المرء ان یستفید اجعلوا هذا النصب
خبر مقدم مبتدای مؤخر مفعول مفعول