اعراب و انواع آن
انواع اعراب:
1. ظاهری
2. محلی
3. تقدیری
اعراب ظاهری:نوعی از اعراب است که دارای حرکات اصلی در آخر کلمه می باشد و بر دو نوع است:
1. اصلی
2. فرعی
اصلی:عبارتند از؛ مرفوع ( ُ ٌ ) یا حالت رفع
منصوب ( ً َ ) یا حالت نصب
مجرور ( ِ ٍ ) یا جر
مجزوم ( 0 ) یا جزم
مثال:
التلمیذهُ مُوَدَّبَهٌ = مرفوع } التلمیذهُ:مبتدا و ظاهرا مرفوع / التلمیذهُ:خبر و ظاهرا مرفوع
رَایتُ التلمیذةَ = منصوب } رَایتُ:فعل و فاعل آن ضمیر بارز (تُ) / التلمیذةَ:مفعول و ظاهرا منصوب.
سَلَّمتُ عَلیَ التلمیذةِ (التلمیذةٍ ) = مجرور} سَلَّمتُ:فعل و فاعل آن ضمیر بارز (تُ) / عَلیَ التلمیذةِ (التلمیذةٍ ):جار و مجرور – ظاهرا مجرور
اعراب فرعی:
اعرابی است که به جای حرکت اصلی از حرکت یا حرفی دیگر ؛ استفاده میشود.
عبارتند از:
1. اسم مثنی
2. جمع مذکر سالم
3. اسماء خمسه
4. جمع مونث سالم
5. اسم های غیر منصرف(ممنوع منَ الصرف)
ما در درس سوم 3 مورد اول را میخوانیم و 2 شماره ی آخر بحث درس سوم است.
نکته:در آخر تمام اسم های 3 مورد اول (ن) قرار میگیرد.
1.اسم مثنی:در حالت رفع با (الف) و در حالت های نصب و جّر با (ی) می آیند.
مثال:
التلمیذَتانِ موَدَّبَتانِ= التلمیذَتانِ: مبتدا(مرفوع) / موَدَّبَتانِ:خبر(نیابا مرفوع)
رایتُ التِلمیذَینِ= رایتُ: فعل و فاعل آن ضمیر بارز (تُ)/ التِلمیذَینِ:مفعول – نیابا منصوب
سَلَمتُ عَلیَ التِلمیذَتَینِ= سَلَمتُ: فعل و فاعل آن ضمیر بارز (تُ)/ عَلیَ التِلمیذَتَینِ:جار و مجرور – نیابا مجرور
جمع مذکر سالم:در حالت رفع با (و) و در حالت نصب و جر با (ی) می آید.
مثال:
المُعَلِموُنَ مُومِنونَ=المُعَلِموُنَ:مبتدا- نیابا مرفوع/ مُومِنونَ:خبر نیابا مرفوع
رَایتُ المُعلّمینَ= رَایتُ:فعل و فاعل آن ضمیر بارز (تُ)/ المُعلّمینَ:مفعول – نیابا منصوب
سَلَمتُ عَلیَ المُعَلمینَ= سَلَمتُ: فعل و فاعل آن ضمیر بارز (تُ)/ عَلیَ المُعَلمینَ:جار و مجرور – نیابا مجرور
اسماء خمسه:
عبارتند از:اب(پدر)- اخ(برادر) – ذو(صاحب) – فم(دهان) – خم(برادر شوهر)
هرگاه اسماء خمسه به تنهایی در جمله به کار روند اعراب آنها ظاهری است؛ اما اگر در
جمله به اسم دیگر اضافه شوند اعراب آنها فرعی(نیابی) است.
که:
در حالت رفع با (و)
درحالت تصب با (الف)
در حالت جر با (ی)
می آیند.
مثال:
ابُوالفَضل مُوَدَبُ=ابُو:مبتدا ، نیابا مرفوع/ الفَضل:مضافٌ الیه/ مُوَدَبُ:خبر ظاهرا مرفوع
رَاَیتُ اَبَا الفَضلِ=رَاَیتُ:فعل و فاعل آن ضمیر بارز (تُ)/ اَبَا الفَضلِ:مفعول – نیابا منصوب
سَلَمتُ عَلی اَبِی اَلفَضلِ= اَبِی:مجرور به حرف جرّ نیابا مجرور
اعراب محلی:
نوعی از اعراب است که یک نقشی را در جمله می پذیرد ولی حرکت آن نقش را نمی پذیرد،
و مربوط به کلمات مبنی می باشد.