آموزش قواعد و ترجمه و مکالمه عربی

 توجه  : ضماير ( ـا ، ـوا ، ـنَ ، ـتَ ، ـتُما ، ـتُم ، ـتِ ، ـتُنَّ ، ـنا ) در آخر فعل ماضي ، ضماير متصل فاعلي هستند.

    نكته 3 : در صيغه ي مفرد مذكر غايب و مفرد مؤ نث غايب ضمير متصل نداريم، چون صيغه ي مفرد مذكر غايب همان سه حرف اصلي فعل است  و « تْ » در صيغه ي مفرد مؤنث غايب نشانه ي مؤنث بودن در فعل است و ضمير نيست ؛ بنابر اين فعل ماضي در 12 صيغه ضمير متصل فاعلي دارد.

  فعل مضارع  : فعل مضارع بر زمان حال و آينده دلالت مي كند ، در ابتداي فعل مضارع يكي از چهار حرف (  يـَ  ، تـَ ، اَ ، نـَ  ) وجود دارد و بايد بدانيم كه فعل مضارع از فعل ماضي ساخته مي شود با افزودن چهار حرف به اول فعل ماضي و برخي تغييرات ديگر.

 صرف فعل مضارع همراه با ضماير

  توجه : فعل مضارع در صيغه هاي ( مفرد مذكر غايب ، مفرد مؤنث غايب ، مفرد مذكر مخاطب ، متكلم وحده ، متكلم مع الغير ) داراي ضمير آشكار نيست   بلكه ضماير :  ( هُوَ ، هِيَ ، أنْتَ ، أَنا و نَـحْنُ ) ، در اين صيغه ها مستتر ( مخفي )  هستند . چهار ضمير : (  ـا ، ـو ، ن ، ي ) در بقيه ي صيغه هاي فعل مضارع ضماير متصل فاعلي هستند.

     فعل امر :  فعل امر مخاطب (حاضر ) را فقط از شش صيغه ي مخاطب ( سه صيغه ي مذكر و سه صيغه ي مؤنث ) فعل مضارع به شرح زير مي سازيم :

1- از اول 6 صيغه مضارع  ، حرف   « تـــ  » را حذف مي كنيم و همزه به جاي آن مي گزاريم.

2- اگر حرف بعد از « تـــ  » در فعل مضارع فتحه يا كسره ( ــَــِــ )  داشته باشد  ، همزه ( إ ) كسره ( ـــِــ )  مي گيرد ؛ يعني « اِ » و اگر حرف بعد از « تـــ  » در فعل مضارع ضمه ( ــُـ ) باشد  ، همزه    ( أ )  ضمه ( ــُـ )   مي گيرد ؛  يعني «  اُ  » .

3- در صيغه ي اول ( مفرد مذكز مخاطب ) حركت ضمه ( ــُـ ) در آخرين حرف به سكون (مجزوم)  ( ـــْـ ) تبديل مي شود و در بقيه ي صيغه ها حرف «  نون  » مي افتد ( حذف مي شود )  ، به غير از   «  نون  »  صيغه جمع مؤنث مخاطب كه نونش حذف نمي شود زيرا با صيغه ي مفرد مذكز مخاطب همانند مي شود . براي يادگيري كامل به سال سوم راهنمايي مراجعه كن .

حالا نمونه اي از صرف فعل امر با معني

 مذكر                          مونث                          مذكر                             مونث

 اِذْهَبْ   =   برو         اِذْهَبـي  =   برو           اُكْتُبْ  =   بنويس          اُكْتُبي =  بنويس  

 اِذْهَبا    =   برويد       اِذْهَبا    =  برويد         اُكْتُبا   =   بنويسيد         اُكْتُبا  =  بنويسيد

 اِذْهَبُوا   =  برويد        اِذْهَبْنَ   =  برويد         اُكْتُبوا  =   بنويسيد        اُكْتُبْنَ =  بنويسيد

فعل نهي :  فعل نهي را از شش صيغه ي فعل مضارع مخاطب  به شرح زير مي سازيم:

1-حرف « لا »  را به اول شش صيغه فعل مضارع  مي آوريم.

2- نشانه ضمه «  ــُـ  » را كه در پايان صيغه ي مفرد مذكر مخاطب است را به نشانه سكون (جزم) « ــْـ » تبديل مي كنيم.

3-تمامي حروف « نون » را كه در پايان بقيه ي صيغه ها  است حذف مي كنيم ، به غير از « نون » در صيغه ي جمع مؤنث مخاطب ؛ (صيغه ي12).

حالا نمونه اي از صرف فعل نهي با معني

   مذكر                       مونث                          مذكر                          مونث

 لاتذْهَبْ  =  نرو      لاتَذْهَبـي =   نرو           لاتَكْتُبْ  =  ننويس      لاتَـكْتُبي =  ننويس  

 لاتَذْهَبا    =  نرويد       لاتَذْهَبا =  نرويد       لاتَكْتُبا   =   ننويسيد       لاتَكْتُبا = ننويسيد

 لاتَذْهَبُوا   = نرويد       لاتَذْهَبْنَ =  نرويد      لاتَكْتُبوا  =   ننويسيد       لاتَكْتُبْنَ = ننويسيد

ب) اسم

در باره ي اسم مطالب زير را آموخته ايم:

1- اسم مفرد :  اسم مفرد آن است كه بر يك چيز يا يك شخص  دلالت مي كند ، مانند  : رَجُلٌ =  يك مرد  ، كتابٌ =  يك كتاب .

2-اسم مثني : اسم مثني اسمي است كه بر دو چيز يا دو شخص دلالت مي كند و نشانه هاي مثني عبارت اند از: ( انِ  ، ـَيْنِ ) مانند : قَلمانِ ، قَلمَيْنِ = دوقلم   رَجُلانِ ، رَجُلَـيْنِ = دو مرد 

3- جمع مذكر سالم :  اسمي است كه بر بيش از دو نفر( مرد) دلالت مي كند ، يعني كلمه اي    است كه صفت براي انسان است  و نشانه هاي جمع مذكر سالم عبارتند از : ( ونَ ، ـينَ )مانند :   صالِحونَ ، صالِحينَ  = مردان شايسته    مُسلِمونَ ، مُسلمينَ  = مسلمانان مرد

4-جمع مؤنث سالم : اسمي است كه بر بيش از دو نفر ( زن )  يا مو جودات ديگر دلالت كند و نشانه جمع مؤنث سالم عبارت است از : «  ات  »  مانند    :    عالماتٌ  = دانشمندان زن  ، معلّماتٌ  = معلمان زن    ،   فراشاتٌ  =  پروانه ها

 نكته ي مهم :  هنگام اضافه شدن  « ات » به يك كلمه ي مونث  ، تاي گرد  « ة  » آن حذف مي گردد .  

۵-جمع مكسر :  براي ساختن اين جمع قاعده ي خاصي نداريم و بيشتر ( شنيداري ) است و در ساختن آن شكل مفرد كلمه عوض مي شود  ، در هم مي شكند    مانند  :   

    علم =  علوم  ،   أثر     =   آثار     ،     كتاب     =       كُتُب‌‌‌‌‌‌‍ .

اعراب

 اعراب در عربي عبارتند از : 1)  رفع   2)  نصب    3)  جر  4)  جزم  

1)      علامت رفع معمولاً )  ــٌــــُـ (  مي باشد ؛  مثل :  رَجُلٌ  ، اَلتـِّـلميذُ

2)      علامت نصب معمولاً  ( ــًــــَـ ) مي باشد ؛ مثل :  رَجُلاً  ،  اَلـرَّجُلَ

3)      علامت جر معمولاً  (ــٍــــِـ )  مي باشد ؛ مثل :  رَجُلٍ   ،  اَلرَّجُلِ

4)      علامت جزم معمولاً ( ــْـ ) مي باشد ؛  مثل :  لا تَذْهَبْ

نكته مهم : به موارد زير دقيقا توجه فرماييد.

1) فاعل و مبتدا و خبر هميشه «  مرفوع ( ــُـــٌــ)  » هستند.

2) مفعول هميشه « منصوب ( ــَـــًـ ) » است.

    كَـــتَــبَ      اَلـــطِّــفلُ       الــدَّرسَ                  اَلْــعِلْمُ            نافِـِعٌ

                   فاعل و مرفوع   مفعول و منصوب        مبتدا و مرفوع   خبر و مرفوع

ضماير انواع مختلفي دارند كه مهم ترين آنها « ضماير منفصل مرفوع » هستند ، كه در شكل زير نمايش داده شده اند.

   ( ضماير منفصل مرفوع )

                      هُوَ            او                                                أنتَ         تو             

                      هِيَ            او                                              أنتِ         تو

 غايب              هُما             آن دو              مخاطب               أنتما       شما   

                     هُما            آن دو                                          أنتما       شما

                     هُم             آن ها                                          أنتُم       شما

                     هُنَّ            آن ها                                          أنتُنَّ      شما

متكلم وحده      أنَا             من           متكلم مع الغير               نََحْنُ     ما                

توجه :  ضماير « أنا » ( متكلم وحده ) و « نَحْنُ » ( متكلم مع الغير ) هم براي مذكّر به كار مي روند و هم براي مونث

« اسم اشاره »

اسم اشاره ، براي اشاره به دور يا نزديك به كار مي رود ، به جدول زير نگاه كنيد:

                             اشاره به نزديك                                   اشاره به دور

   مفرد              هذا                     هذِهِ                      ذلكَ               تِلْكَ

   مثني       هذانِ ، هذَينِ         هاتانِ ، هاتينِ                                 

   جمع            هؤلاءِ                  هؤلاءِ                    أُولئكَ              أُولئكَ     

ج) حرف

      مهم ترين حروف در عربي « حروف جر » مي باشند كه وهفده حرف هم مي باشد و اين حروف اسم هاي بعد از خود را مجرور مي كنند ، برخي از حروف جر ، عبارتند از : إلي ، عَلَي ، في ، بـِـ ، مِنْ ، لـِ ‌‌ ، كَـ  ، عَنْ ، مُنْذُ ، مُذْ ، رُبَّ ، حاشا ، تـَ ، وَ ، حَتّي ، عَلا ، خَلا  و  ..... مانند :

     مِنَ الْبَيْتِ  ،  عَلَي الْمِنْضَدةِ  ، إلي الْمَسجِدِ

    وزن كلمات : معمولا كلمات عربي بر اساس سه حرف اصلي ( ف ، ع ، ل  ) ساخته مي شوند.

حرف اول  =  فاءُ الْفِعْل   ،  حرف دوم  =  عِينُ الْفِعْل  ،  حرف سوم  =  لامُ الْفِعْل

   نكته : در وزن هر كلمه در عربي حتما بايد سه حرف ( ف ، ع ، ل ) وجود داشته باشد.

چون يادگيري وزن كلمات نياز به تمرين زياد دارد ، بنابراين فقط با تمرين و تمرين فراوان مي توان وزن كلمات را به درستي آموخت.

    كلمات:        صَديق -  مَحمود  -  طاهر -  يَجْلِسوُنَ  -  جِدار  - غَفُور  -   إحْسان

 وزن كلمات :   فُـعيل -  مَـفْعُول -  فاعِل -   يَفْعـِلُونَ  -  فِـعال -  فَعُول  -   إفـْعال