نکاتی در مورد صرف مضارع و امر مخاطب ناقص
۱ ) در صیغه های سوم ، نهم و دهم اعلال به حذف وجود دارد .
۲ ) در صیغه هایی که مختوم به عله هستند در حالت رفعی اعلال به اسکان وجود دارد یعنی حرکت ضمه ی إعرابی ظاهر نمی شود .
نکته ی مهم : صیغه هایی که مختوم به عله هستند ، در صورت جزم اعلال به حذف صورت می گیرد .
۳ ) امر تابعی از مضارع آن است .
نمونه صرف مضارع و امر از ناقص یایی « هَدَی یهدي »( = فــَـعَـلَ ، یَفـْعِــلُ )
هو يهدي هی تهدي انتَ تهدي انتِ تهدیـن انا أهدي
هما يهديان هما تهديان هما تهديان هما تهديان نحنُ نهدي
هم يهدونَ هنّ يهدينَ انتم تهدونَ انتنّ تهدين
إهـد ِ إهـدی
امر مخاطب إهـديا إهـديا
إهـدوا إهـدين
نمونه صرف مضارع و امر از ناقص واوی « غزا یغـزُو » ( = فــَـعَـلَ ، یَفـْعُــلُ )
هو یغـزُو هی تغـزُو انتَ تغـزُو انتِ تغـزیـن انا أغـزُو
هما یغـزُوان هما تغـزُو ان هما تغـزُوان هما تغـزُوان نحنُ نغـزُو
هم یغـزُونَ هنّ یغـزُونَ انتم تغـزونَ انتنّ تغـزون
أغـزُ أغـزی
امر مخاطب أغــزوا أغـزوا
أغــزوا أغـزون
نمونه صرف مضارع و امر از ناقص یایی « نــَسِـیَ یَـنـْسَی » ( = فــَـعِـلَ ، یَفـْعَــلُ )
هو یَـنـْسَی هی تـَـنـْسَی انتَ تـَـنـْسَی انتِ تـَـنـْسَین انا ا َنـْسَی
هما یَـنـْسَیان هما تـَـنـْسَیان هما تـَـنـْسَیان هما تـَـنـْسَیان نحنُ نـَـنـْسَی
هم یَـنـْسَونَ هنّ یَـنـْسَینَ انتم تـَـنـْسَونَ انتنّ تـَـنـْسَین
اِنـْسَ اِنـْسَی
امر مخاطب اِنـْسَیا اِنـْسَیا
اِنـْسَوا اِنـْسَین
استثناء : در صرف مضارع « رأی » همزه حذف می شود که در زیر می آید :
صرف ماضی « رَأیَ » ( = مهموز العین و الناقص )
هو رأی هی رأت انتَ رأیـتَ انتِ رأیـتِ انا رأیـتُ
هما رأیا هما رأتا هما رأیتما هما رأیـتم نحنُ رأیـنا
هم رأوْ ا هنّ رأیـنَ انتم رأیـتم انتنّ رأیـتنّ
صرف مصارع « رَأیَ یَـرَی » ( = مهموز العین و الناقص )
هو یَـرَی هی تـَـرَی انتَ تـَـرَی انتِ تـَـرَین انا ا َرَی
هما یَـرَیان هما تـَـرَیان هما تـَـرَیان هما تـَـرَیان نحنُ نـَـرَی
هم یَـرَونَ هنّ یَـرَینَ انتم تـَـرَونَ انتنّ تـَـرَین
رَ رَی
امر مخاطب رَیا رَیا
رَوا رَین