سال سوم ، درس پنجم

تمییز

تمییز کلمه ای است که برای رفع ابهام از یک جمله و یا از یک کلمه بکار می رود و به دو نوع تقسیم می شود .

1. تمییز جمله ( نسبت) :

 اسمی است منصوب و نکره و جامد و مفرد ( گاهی جمع مکسر نیز می آید ) که برای رفع ابهام از جمله بکار می رود و معمولا در پاسخ از چه لحاظ و از چه نظر بکار می رود .

مثال:

هو اَکثرٌ مِنّی علماً .

                    ↓

 تمییز جمله جمله ( نسبت ) و منصوب

ترجمه :

او از نظر علم از من بیشتر است .

حَسُنَت̂ الطالبةُ خُلقاً .

                      ↓

                  تمییز جمله و منصوب

ترجمه  :

دانش آموز از نظر اخلاق نیکو شد .

  اعظمُ العبادةِ اَجراً اَخفا ها .

    ↓       ↓       ↓     ↓      

 مبتدا        م الیه       تمییز    خبر    م الیه

ترجمه :

بزرگ ترین عبادت از نظر پاداش مخفی ترین آن هاست .

 اکملُ  المؤمنین  ایماناً  احسنُهم  خُلقاً .

    ↓          ↓          ↓        ↓        

 مبتدا           م الیه           تمییز        خبر    م الیه      تمییز

 

نکته :

قالب اسم های تفضیل به تمییز نیاز دارد.

نکته :

در جملاتی که تمییز پس از اسم تفضیل ( با فاصله یا بدون فاصله ) بیاید گاهی می توان جمله را به صورت روان ترجمه کرد .

مثال :

هو اَحسنُ مِن اُخته خلقاً .

او از خواهرش خوش اخلاق تر است .

2. تمییز مفرد :

هر گاه اسمی پس از کلماتی که بر مساحت ، وزن ، پیمانه و عدد دلالت کند ، بکار روند تمییز مفرد هستند این نوع تمییز نیز منصوب و نکره می باشد ( این تمییز ابهام را فقط از یک کلمه بر طرف می سازد ) .

مثال :

مساحت :

متر  - ذراع هکتار و . . .

پیمانه:

 کؤب کأس إناء قَدَح و . . .

وزن :

طُنّ کیلو ذرّه مثقال مَنّ و . . .

عدد :

همه عددها

مثال :

اِشتَرَینا هکتاراً ارضاً .

            ↓        ↓

              مفرد           تمییز مفرد

هذا کَأسٌ لبناً .

      ↓       ↓

       خبر         تمییز مفرد و منصوب

جاءَ اَحَدَ عَشَرَ رجُلاً .

                   ↓

                    تمییز مفرد ومنصوب

اَنفَقتُ مَنّاً قمحاً .

                  ↓

                      تمییز مفرد

ترجمه :

یک من گندم انفاق کردم.

منبع : http://basiji.gigfa.com